Phòng tránh thiếu máu do thiếu Folate ở mẹ bầu
Thiếu máu là một trong những vấn đề phổ biến nhất trong thai kỳ, đặc biệt là thiếu máu do thiếu sắt và thiếu folate. Trong khi sắt thường được nhắc đến nhiều, thì thiếu folate lại dễ bị bỏ qua – dù đây là một nguyên nhân quan trọng gây thiếu máu hồng cầu khổng lồ ở phụ nữ mang thai. Bài viết này sẽ giúp mẹ bầu hiểu rõ mối liên hệ giữa folate và thiếu máu, dấu hiệu nhận biết và cách phòng ngừa hiệu quả.
Thiếu máu do thiếu folate là gì?
Thiếu máu do thiếu folate là tình trạng cơ thể không tạo đủ tế bào hồng cầu khỏe mạnh do thiếu hụt axit folic (vitamin B9). Điều này khiến tế bào máu trở nên lớn bất thường (thiếu máu hồng cầu khổng lồ), vận chuyển oxy kém, gây mệt mỏi và ảnh hưởng đến cả mẹ và thai nhi.
Vai trò của folate trong tạo máu:
-
Tham gia tổng hợp DNA và phân chia tế bào.
-
Hỗ trợ sản xuất tế bào hồng cầu bình thường.
-
Phối hợp với vitamin B12 để duy trì chức năng thần kinh và máu.
Dấu hiệu mẹ bầu có thể bị thiếu máu do thiếu folate
-
Da xanh xao, chóng mặt, mệt mỏi thường xuyên.
-
Hơi thở ngắn, tim đập nhanh.
-
Lưỡi sưng đỏ, dễ viêm miệng.
-
Khó tập trung, giảm trí nhớ nhẹ.
-
Xét nghiệm công thức máu thấy chỉ số MCV tăng cao (hồng cầu to bất thường).
Nguy cơ nếu mẹ bầu thiếu folate kéo dài
-
Tăng nguy cơ sinh non, thai nhẹ cân.
-
Thiếu máu trầm trọng, dễ phải truyền máu lúc sinh.
-
Giảm khả năng tạo sữa sau sinh.
Phòng ngừa thiếu máu do thiếu folate hiệu quả
-
Bổ sung axit folic đúng liều:
-
Tối thiểu 400–600 mcg/ngày cho phụ nữ mang thai (theo WHO, NIH).
-
Trường hợp nguy cơ cao (mang đa thai, dinh dưỡng kém, tiền sử thiếu máu): có thể cần liều cao hơn theo chỉ định bác sĩ.
-
👉 Xem thêm: Axit folic cho bà bầu: Vai trò & cách bổ sung
-
Tăng cường thực phẩm giàu folate:
-
Rau xanh (rau bina, súp lơ xanh), trái cây họ cam, đậu, bơ, ngũ cốc tăng cường.
-
-
Hạn chế nấu quá kỹ rau củ để tránh mất folate (nhiệt làm giảm 30–50%).
-
Kết hợp vitamin B12: giúp folate chuyển hóa hiệu quả, tránh nguy cơ thiếu máu phối hợp.
-
Bổ sung folate từ viên uống tổng hợp:
-
Bên cạnh thực phẩm tự nhiên, mẹ bầu có thể sử dụng viên uống bổ sung chứa axit folic theo liều khuyến nghị để đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất mỗi ngày.
-
Các sản phẩm chuyên biệt cho thai kỳ như Hotchland Extra Nurture thường cung cấp 600 mcg axit folic kết hợp cùng DHA, sắt và vitamin thiết yếu khác, giúp hỗ trợ phòng thiếu máu, phát triển trí não thai nhi và tăng cường sức khỏe toàn diện cho mẹ. Ưu điểm của viên uống là hàm lượng chính xác, dễ hấp thu và tiện lợi khi chế độ ăn không đủ.
-
Mẹo sử dụng axit folic để hấp thu tốt hơn
-
Uống sau ăn sáng hoặc trưa, tránh khi đói.
-
Nếu dùng viên tổng hợp chứa sắt – folate, nên theo dõi phản ứng tiêu hóa.
-
Kiểm tra nhãn sản phẩm để tránh bổ sung chồng liều từ nhiều loại.
👉 Xem thêm: DHA cho bà bầu: Lợi ích & hướng dẫn bổ sung đúng cách
Kết luận
Thiếu máu do thiếu folate là tình trạng dễ gặp nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng chế độ dinh dưỡng hợp lý và bổ sung đúng cách. Việc chủ động nhận biết dấu hiệu và bổ sung folate đúng giai đoạn sẽ giúp mẹ bầu duy trì sức khỏe ổn định, hỗ trợ sự phát triển toàn diện của thai nhi và giảm rủi ro trong thai kỳ.
📚 Nguồn tham khảo
-
“Folic Acid”. CDC. https://www.cdc.gov/ncbddd/folicacid/about.html
-
“Folate - Fact Sheet for Health Professionals”. NIH Office of Dietary Supplements. https://ods.od.nih.gov/factsheets/Folate-HealthProfessional/
-
WHO. “Daily iron and folic acid supplementation during pregnancy”. https://www.who.int/tools/elena/interventions/daily-iron-pregnancy
❓ Câu hỏi thường gặp
1. Thiếu máu do thiếu folate là gì?
Là tình trạng không tạo đủ hồng cầu khỏe mạnh do thiếu vitamin B9 (folate), khiến tế bào máu lớn bất thường, gây mệt mỏi và ảnh hưởng tới thai kỳ.
2. Dấu hiệu mẹ bầu thiếu máu do thiếu folate?
Bao gồm: da xanh, chóng mặt, tim đập nhanh, viêm lưỡi, giảm trí nhớ nhẹ, chỉ số MCV tăng cao.
3. Thiếu folate kéo dài gây nguy hiểm gì?
Nguy cơ sinh non, thai nhẹ cân, dị tật thai nhi, thiếu máu nặng, giảm khả năng tiết sữa sau sinh.
4. Nên bổ sung bao nhiêu axit folic mỗi ngày?
Tối thiểu 400–600 mcg/ngày trong thai kỳ. Người có nguy cơ cao nên tuân theo chỉ định bác sĩ.
5. Thực phẩm nào giàu folate?
Rau xanh, đậu, trái cây họ cam, ngũ cốc nguyên hạt và thực phẩm tăng cường folate.
6. Có nên bổ sung thêm vitamin B12 không?
Có, vì B12 giúp chuyển hóa folate hiệu quả, ngăn ngừa thiếu máu kết hợp.
7. Cách uống axit folic để hấp thu tốt?
Uống sau ăn sáng hoặc trưa, tránh uống khi đói. Kiểm tra sản phẩm để tránh bổ sung chồng liều.