Vì sao axit folic quan trọng trong thai kỳ?

Trong thai kỳ, nhu cầu dinh dưỡng của mẹ bầu tăng cao để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh cho em bé. Một trong những vi chất được nhấn mạnh nhiều nhất chính là axit folic cho bà bầu. Đây là dạng tổng hợp của folate (vitamin B9), có vai trò quan trọng trong việc hình thành tế bào, phát triển hệ thần kinh và ngăn ngừa các bất thường bẩm sinh. Bài viết dưới đây sẽ giải thích chi tiết tại sao axit folic lại quan trọng đến vậy.

1. Cơ chế ngăn ngừa dị tật ống thần kinh

Ống thần kinh là cấu trúc ban đầu hình thành não bộ và tủy sống của thai nhi. Quá trình này diễn ra rất sớm, chỉ trong 28 ngày đầu sau thụ thai. Nếu thiếu axit folic, ống thần kinh có thể không đóng kín hoàn toàn, dẫn đến dị tật thai nhi như:

• Nứt đốt sống (spina bifida).
• Vô sọ (anencephaly).
• Các bất thường khác của hệ thần kinh trung ương.

Axit folic tham gia vào quá trình tổng hợp DNA và RNA, hỗ trợ phân chia tế bào nhanh chóng – đặc biệt quan trọng ở giai đoạn phôi phát triển mạnh. Khi cơ thể mẹ có đủ axit folic, nguy cơ dị tật ống thần kinh giảm đến 50–70%.

2. Vai trò đối với phát triển não bộ và tủy sống

Ngoài việc ngăn ngừa dị tật, axit folic còn duy trì sự phát triển ổn định của não bộ và tủy sống suốt thai kỳ. Đây là nền tảng cho khả năng nhận thức, vận động và hành vi của trẻ sau khi sinh.

Nếu thiếu folate, quá trình myelin hóa (hình thành lớp vỏ bảo vệ sợi thần kinh) có thể bị ảnh hưởng, làm chậm phát triển trí tuệ và vận động của trẻ. Bổ sung đầy đủ giúp não bộ thai nhi phát triển tối ưu ngay từ trong bụng mẹ.

3. Hỗ trợ hệ miễn dịch và tạo máu

Axit folic là yếu tố cần thiết để tủy xương tạo hồng cầu. Trong thai kỳ, lượng máu của mẹ tăng lên đến 50%, do đó nếu không bổ sung đủ folate sẽ dễ dẫn đến thiếu máu megaloblastic (hồng cầu to bất thường).

Thiếu máu trong thai kỳ không chỉ gây mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt cho mẹ mà còn làm giảm lượng oxy truyền tới thai nhi, tăng nguy cơ sinh non và nhẹ cân. Axit folic cùng với sắt là “cặp đôi” quan trọng trong việc phòng ngừa thiếu máu và tăng cường hệ miễn dịch cho cả mẹ và bé.

4. Bổ sung axit folic từ khi nào?

Vì ống thần kinh hình thành ngay trong tháng đầu tiên của thai kỳ, nên bổ sung axit folic cho bà bầu 3 tháng đầu (thậm chí trước khi mang thai) là điều cần thiết. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Bộ Y tế Việt Nam đều khuyến nghị phụ nữ chuẩn bị mang thai nên dùng 400 mcg axit folic mỗi ngày, bắt đầu ít nhất 1 tháng trước khi thụ thai và duy trì suốt thai kỳ.

Kết luận

Axit folic giữ vai trò sống còn trong thai kỳ: từ việc ngăn ngừa dị tật thai nhi, hỗ trợ phát triển não bộ, tủy sống đến duy trì hệ miễn dịch và tạo máu. Bổ sung đúng thời điểm – tốt nhất từ trước khi thụ thai và suốt 3 tháng đầu – sẽ giúp mẹ và bé có nền tảng sức khỏe tốt nhất.

👉 Tham khảo thêm: Dị tật thai nhi: Nguyên nhân, cách phòng ngừa mẹ bầu nên biết